Week van de Diversiteit - Religie
Anja* en haar gezin waren twee jaar lang het pleeggezin van Alex*, een minderjarige vluchteling die te voet van Afghanistan naar België is gekomen. Een indrukwekkende tocht, met een zware rugzak vol herinneringen, trauma’s en hoop. Bij aankomst in België kon hij niet blijven in de voorziening. Toen Anja en haar man voorstelden om hem op te vangen op hun landbouwbedrijf, werden ze voor gek verklaard. Maar hun huis – en vooral hun hart – stonden open.
Alex vond er rust, structuur en vertrouwen. Hoewel hij nu al een halfjaar zelfstandig woont, horen Anja en Alex elkaar nog bijna dagelijks. In dit gesprek deelt Anja hoe zij diversiteit beleeft, wat het voor haar gezin betekende om iemand met een andere culturele achtergrond op te vangen, en hoe belangrijk wederzijds respect en openheid zijn.

Wat betekent diversiteit voor jou?
“Voor mij is diversiteit heel breed. Het is durven afwijken van de standaardopties die we gewend zijn. Voor mij gaat het in de kern maar over één ding: dat iedereen gelukkig kan zijn, op zijn of haar eigen manier, zolang er respect is. Dat is de sleutel: respect voor elkaar, voor elkaars keuzes, levenswijzen en achtergronden."
Hoe zie jij diversiteit binnen pleegzorg?
“Onze ervaring met pleegzorg was uniek omdat we een minderjarige vluchteling opvingen. Dat was een zwaar en moeilijk parcours, maar dat is net waar de schoonheid lag. Diversiteit zie je niet alleen in afkomst of cultuur, maar ook in het verhaal en de weg die een kind aflegt. Sommige kinderen hebben een vlot traject, anderen komen van ver. Voor ons gezin was het een verrijking. We stelden ons open voor een andere cultuur en religie, en gaven Alex de ruimte om zichzelf te zijn. Dat maakte dat hij zich welkom voelde. Onze kinderen, toen allemaal rond de 17, waren eerst wat terughoudend. Maar nu zie ik hoe die ervaring hun blik op de wereld veranderd heeft. Daar ben ik nog elke dag dankbaar voor.”
Hoe verliep jullie kennismaking met zijn culturele achtergrond?
“Je merkt onmiddellijk hoe anders alles is – en tegelijk hoe gelijkend. De gewoontes zijn anders, vaak cultureel of religieus bepaald, maar de waarden die erachter zitten zijn universeel. Onze pleegzoon groeide op met waarden en normen die ons eigenlijk heel vertrouwd voorkwamen: respect, zorg voor anderen, goed zijn voor elkaar. En dat was wederzijds. Hij voelde ook dat wij zijn cultuur serieus namen. We leerden van elkaar. Dat ging vanzelf, door verhalen te delen, tradities te respecteren en oprechte interesse te tonen. Dat hij uiteindelijk zelf ook zo open-minded werd, is het mooiste compliment. Hij besefte dat we meer gemeen hadden dan we dachten.”
Was het geloof een uitdaging?
“Nee, helemaal niet. Wij zijn altijd heel vrij daarmee omgegaan. Hij vierde Kerstmis met ons mee, ook al is hij moslim. En als het Ramadan was, at hij niet, maar wij wel. We lieten hem zelf kiezen wat hij belangrijk vond: tijdens het Suikerfeest bracht ik hem naar zijn vrienden in Antwerpen en gingen we samen een nieuwe kameez halen – dat vond hij echt belangrijk. Die momenten deelden we met respect, ieder op zijn manier. We wensten elkaar altijd fijne feesten toe. Dat klinkt misschien klein, maar het toont dat je de ander ziet. Alles draaide om communicatie. Door open te praten en grenzen te respecteren, liep dat bij ons bijna vanzelf.”
En hoe bouw je dat vertrouwen op?
“Dat was niet vanzelfsprekend. Alex had een zwaar verleden en vertrouwde niemand – terecht. In het begin was er veel woede en verdriet. Wat hielp, was dat we niets opdrongen. We oordeelden niet, maakten tijd voor hem en lieten hem voelen dat hij erbij hoorde. En dat heeft gewerkt. Die jongen vertrouwt me nu blindelings. Toen zijn ouders naar België kwamen, stond zijn moeder erop om mij te zien. Ze heeft me een halfuur vastgehouden en bleef maar zeggen: ‘Je wilt niet weten wat je voor mij gedaan hebt.’ Daar doe je het niet voor, maar dat raakt je diep.”
Was het voor hem makkelijk om te integreren?
“Neen, helemaal niet. Hij was de enige moslim in zijn klas en kreeg te maken met racisme en onbegrip. Thuis praatten we daarover en bereidden we hem voor op zulke situaties – soms hielp humor ook om de pijn te verzachten. In het begin reageerde hij met agressie, later kon hij zijn gevoelens verbaal uiten. Dat was een enorme stap vooruit. Hij kwam hier met een zware rugzak, zonder vertrouwen in mensen. Maar door hem stap voor stap veiligheid te geven, bouw je iets op. Dat kost tijd, en het systeem maakt het hem niet makkelijk. Maar gezien de omstandigheden doet hij het ongelooflijk goed. We zijn apetrots op hem.”
Wat zou je andere pleeggezinnen willen meegeven?
“Begin er met een open blik aan. Verwacht niet dat het vanzelf zal gaan. Deze jongeren komen hier met trauma’s, ze gooien hun deuren dicht. Maar als jij open blijft, komt die deur ooit op een kier – en dan open – en dan sta je ineens in hun wereld. Je moet volhouden, investeren, tijd maken. En vooral: geen oordeel vellen. Sta er met de juiste mindset in. Pleegzorg is geen avontuur dat je met twijfel aangaat. Maar als je het doet, krijg je er een vriendschap voor het leven voor terug. Dat zit nu voor altijd in mijn rugzak.”
Heb je zelf nog tips voor Pleegzorg Provincie Antwerpen?
“Diversiteit is persoonsgebonden, maar er is één rode draad: sta open voor elkaar. Blijf praten, blijf luisteren. Respecteer wie de ander is. Je krijgt dat respect terug. En wees je ervan bewust dat elk kind een rugzak heeft. Als je dat ziet en accepteert, kan je écht iets betekenen. Ik zou het andere gezinnen zeker aanraden. Voor ons was het een cadeau.”
*Wegens privacyreden gebruiken we schuilnamen
Andere interessante artikels

Pleegbroer en -zus van een jonge vluchteling
K. is een kleine twee jaar geleden in het gezin komen wonen. De jongen komt uit Syrië en arriveerde hier toen hij amper acht jaar oud was. Intussen spreekt hij vlot Nederlands en speelt spelletjes met zijn pleegbroer en -zus alsof het nooit anders is geweest.

Pleegzorg als verrijking
Het huis van Sarah en Tom ademt gastvrijheid. Ze maken mensen graag warm voor pleegzorg en de problematiek van jongeren op de vlucht. Ze doen dat in hun dichte omgeving door te praten over hun warme contact met F., een jongeman die vluchtte uit Afghanistan en meer dan een jaar bij hen heeft gewoond. Ze zijn ervan overtuigd dat veel mensen zouden kunnen wat zij deden. Het mateloze respect voor pleeggezinnen maakt het soms iets onbereikbaars. Zelf zeggen ze daarover: “Ja, het was bijzonder met F. bij ons thuis, maar anderen zouden dit ook kunnen.”

Bevraging samenwerking met de jeugdadvocaat
In het voorjaar van 2024 organiseerde Pleegzorg Oost-Vlaanderen een bevraging onder pleegzorgers, ouders en jongeren over de samenwerking met de jeugdadvocaat.
Deze kwam er omdat pleegzorgers hun zeer uiteenlopende ervaringen bij de jaarlijkse zitting met ons deelden.
Zo’n jaarlijkse zitting is voor veel betrokkenen een spannende ervaring. Er wordt namelijk bekeken wat het meest aangewezen perspectief is voor het pleegkind of de pleegjongere. Dat het kind of de jongere daarin goed gehoord en vertegenwoordigd wordt, is essentieel. Daarom wilden we als pleegzorgdienst de noden, kansen en krachten ervan in kaart brengen om verbetervoorstellen te formuleren naar de organisatie en de balie.