Afghaanse warmte en verbondenheid bij de Betanai-broers in Bredene

In 2017 kwamen Gul Betanai (toen 31 jaar) en twee van zijn jongere broers (Aziz en Nasir, toen 12 en 10 jaar oud) in België aan. Afghanistan was op dat moment voor jongens van hun leeftijd een zeer onveilige plek omwille van het heersende regime, maar evengoed de groepen die daartegenin gingen. Na een tijd in het Asielcentrum van Poelkapelle en een korte maar moeilijke periode in Het LOI van Beernem, kregen de drie een Belgische verblijfsvergunning en kreeg Gul de opdracht om binnen de drie maand een woonplaats te vinden waar hij de verdere opvoeding van zijn broers op zich zou kunnen nemen. Met veel strijdvaardigheid, een drive om vooruit te komen en een gouden tip van zijn huidige buurman vond Gul een voldoende ruim huis in Bredene. In 2020 kwam broer Ali, die al die tijd in Duitsland verbleef, het gezin vervoegen. Vorig jaar sloten ook Guls vrouw en hun zes kinderen uit Afghanistan aan. De familie Betanai woont nu dus met zijn elven onder één dak. Af en toe loopt er ook nog een buurjongen of -meisje langs zodat het nog moeilijk te onderscheiden valt wie nu eigenlijk wie is.

Omdat alleen Gul meerderjarig was en de jongere broers zonder ouders in ons land zijn gearriveerd, schakelde Wim, de voogd, pleegzorg in. Gul is nu pleegzorger voor zijn jongere broers. Wim helpt het gezin bij hun administratieve en juridische vragen, begeleidt hen en maakt hun wegwijs naar officiële instanties en diensten in ons land. Hij volgt het traject van de jongens mee op. Wim probeert Gul wegwijs te maken bij het aanvragen en invullen van officiële papieren om te kunnen werken, enzovoort. Hij helpt de jongens mee verstandige keuzes te leren maken en beheert mee hun geldzaken. Samen met Michelle, de pleegzorgbegeleidster, volgt Wim de schooltrajecten van Nasir, Aziz en Ali op. Michelle volgt naast de school ook de medische en sociale afspraken op en begeleidt hen in alle stappen die ze zetten naar een volwassen en zelfstandig leven.

Wat opvalt is de warmte die zowel Wim als Michelle voor dit gezin voelen, het geloof in een hoopvolle toekomst voor deze jongens en de bewondering voor de evolutie die dit gezin heeft doorgemaakt. Gul is erg nederig en schaamt zich wat voor zijn nog niet zo vloeiende Nederlands. Hij trekt zich uit de slag, maar het staat hem in de weg om net iets betere jobs te kunnen krijgen. Vooral vragenlijsten die via de computer dienen te worden ingevuld, geven wel eens problemen. Een klein woordje toevoegen of weglaten kan een hele betekenis wijzigen. Misschien is het daarom dat Gul zo sterk inzet op het belang van een opleiding van de jongens. Een goede basis is belangrijker dan snel op eigen benen staan.

Nasir (15) wil koste wat het kost zijn ASO-opleiding volhouden om een mooi diploma te halen. Zijn broer Aziz (17) volgt een opleiding tot elektricien. Ali (18) vervolmaakt de opleiding ‘polyvalent onderhoudswerker gebouwen’ in Oostende. Het is mooi om te zien hoe ze elkaar aanmoedigen en op het hart drukken dat school de sleutel tot hun toekomst zal zijn. Alleen met kennis en een paar handen aan je lijf, de wil om te werken en een positieve ingesteldheid kan je iets opbouwen. De jongemannen hebben al een hele weg afgelegd in hun vijf Belgische jaren.

De eerste tijd was erg stresserend voor Gul. De druk die op zijn schouders rustte om in een korte tijd een thuis te vinden voor de jongens, Nederlands te leren en een job te vinden was erg groot. Zeker in een systeem en cultuur die helemaal anders zijn dan in hun thuisland. Gul is Wim erg dankbaar voor de hulp die hij toen kreeg, voor de wegen die Wim getoond heeft, maar dat respect is duidelijk wederzijds. “Hij deed het toch maar, ondanks de moeilijkheden die hij het hoofd moest bieden”, stelt Wim vast.

Respect blijkt het sleutelwoord te zijn dat in alle relaties terugkeert. In de relatie met hun voogd, met Michelle, hun begeleidster, maar ook met elkaar. Als we hen naar het geheim vragen van het goed kunnen samenleven met zijn elven, blijkt dat ook hier het antwoord: “luisteren naar elkaar en elkaars standpunt respecteren.” Daarnaast zweert Gul ook nog bij een positieve ingesteldheid: “Niet teveel kijken hoe anderen leven, zoals op Tiktok bijvoorbeeld. Dat zorgt alleen voor jaloezie, niet voor de gezonde ingesteldheid om het zelf goed te doen vanuit je eigen streven. Agressie en jaloezie zijn uit den boze, studeren, werken, respect en positiviteit brengen je het verst. Het is belangrijk de cultuur van het land waar je woont te aanvaarden, maar tegelijk niet te vergeten waar je vandaan komt. Beseffen wat je daar had en wat je hier hebt. Dat is wat je gelukkig maakt.”

Ook ontspanning is belangrijk bij de Betanai-broers. Nasir droomt stiekem van een voetbalcarrière naast zijn wetenschappelijke ambities. KV Oostende ziet wel talent in hem, maar zolang het schoolwerk nog zoveel aandacht vraagt, vindt Wim dat hij beter grotere engagementen on hold zet. Dat betekent niet dat Nasir niet met voetbal bezig is: hij traint verschillende keren per week en was laatst ook toevallig met zijn vrienden aanwezig bij een wedstrijd waarin de dochter van Wim speelde. “Normaal kan ik mijn privéleven goed van mijn professionele leven scheiden. Dit is het soort toevallige ontmoetingen die af en toe wel eens voorvallen en er nu eenmaal bij horen. Nasir en zijn vrienden daar tegenkomen was echt een fijne verrassing. Ze bleven graag supporteren voor mijn dochter en wie weet heeft hun enthousiasme mee voor de overwinning gezorgd”, lacht Wim. “Als ik bij de familie Betanai kom, is werken ook ontspannend, want voor problemen zorgen zij nooit en voor de problemen waar zij tegenaan lopen, vinden we altijd oplossingen. Het zijn meegaande en toegankelijke mensen. Misschien is het ook dat wat een bezoek aan de Betanai’s een beetje aan een Afghaans vakantiegevoel doet denken.”

Nadat er nog wat afspraken zijn gemaakt over oudercontacten en het belang is ingeschat van een informeel moment op school en of dat voorrang moet krijgen op werkafspraken ronden we het bezoek af. Michelle drukt nog eens haar bewondering uit voor de weg die de jongens hebben afgelegd. Hoe ze er steeds in slagen om in respectvolle communicatie te treden met iedereen in hun omgeving. Hoezeer ze de dankbaarheid apprecieert die ze van het hele gezin voelt. Gul gaat ervan blozen. Wim treedt bij dat deze mensen hem echt een warm gevoel geven en dat ze zijn job een gouden randje geven. Heel mooi hoe het samenwerken van iedereen de gezinsstructuur hier versterkt.

De avond valt en de plichten roepen: iedereen moet naar zijn avondactiviteit. De één gaat naar de voetbaltraining, de ander naar de sportschool. Ook ik wil naar huis vertrekken maar dat gebeurt niet zonder dat ik nog uitgebreid bedankt wordt voor mijn aanwezigheid en luisterend oor en mijn tas gevuld wordt met een grote doos van de overheerlijke groene thee die ik mocht proeven en de zoetigheid waarvan ik nog steeds de naam niet ken. Het maakt me nederig en warm tegelijk. Ik bedenk dat Gul zijn naam, hoewel hij anders wordt uitgesproken en een heel andere betekenis heeft in het Afghaans, toch absoluut niet gestolen heeft. Zoveel vrijgevigheid en warmte die in dat huis in Bredene hangen, neem ik mee naar huis. Ik zal er straks een deeltje van in een kopje aan mijn kinderen schenken en hopen dat het hen ook tot een stuk doorzettingsvermogen en gastvrijheid zal inspireren.