Ga verder naar de inhoud

Studiekeuze van een pleegkind: wie beslist?

07 juni 2021

Tekst: Min Berghmans, SAM, steunpunt Mens en Samenleving vzw

Meisje maakt huiswerk

Opleiding: een belangrijke beslissing

Bij perspectiefbiedende pleegzorg mogen pleegzorgers beslissen over de dagdagelijkse aspecten van de opvang en opvoeding, maar voor de belangrijke beslissingen behouden de ouders het ouderlijke gezag. Dat is een gevolg van het statuut voor pleegzorgers dat is opgenomen in het Belgisch Burgerlijk Wetboek.

Vanuit hun ouderlijk gezag zijn het dus de ouders die beslissen welke opleiding een kind zal volgen. Een opgelegde jeugdhulpmaatregel door de jeugdrechter verandert daar niets aan.

Men is het er wel over eens dat het ouderlijk gezag evolutief is en in het belang van het kind moet worden uitgeoefend. Evolutief betekent dat de minderjarige zelf meer inspraak heeft naargelang hij of zij ouder wordt en zelf beter kan inschatten wat de gevolgen van een beslissing zijn. Naarmate de minderjarige zijn rechten meer kan uitoefenen, verandert de functie van het ouderlijk gezag naar minder bescherming en meer begeleiding.

Afsprakennota en CLB

Bij het begin of tijdens een plaatsing noteert de begeleider van de pleegzorgdienst de voorkeur van de ouders in een afsprakennota. Dat gebeurt in samenspraak met de pleegzorgers. Het is mogelijk dat ouders de beslissing over de studie- en schoolkeuze helemaal doorgeven aan de pleegzorgers.

Als de ouders onderling niet overeen komen of als er bezwaren zijn vanuit het kind of de pleegzorgers, kan het CLB een bemiddelende rol spelen. Er kan ook advies gevraagd worden aan een centrum voor ontwikkelingsstoornissen (COS) of een andere gespecialiseerde instantie.

Schoolkeuze

Vaak wordt als uitgangspunt gehanteerd dat ouders hun voorkeur voor het onderwijsnet geven, terwijl er voor de praktische organisatie rekening wordt gehouden met de verblijfplaats van het kind. Als dat kan, probeert men het kind naar dezelfde school te laten gaan waar het eerder al les volgde.

Jongen werkt met laptop

Inschrijving

In verschillende bepalingen in het onderwijsrecht wordt het begrip ‘ouders’ gedefinieerd als: “de personen die het ouderlijk gezag uitoefenen of in rechte of in feite de minderjarige onder hun bewaring hebben”. Perspectief pleegzorgers hebben het kind in rechte onder hun bewaring (verblijfsrecht).

Scholen kunnen de inschrijving van een pleegkind dus aanvaarden, louter op voorlegging van een bewijs van de perspectief pleegzorgsituatie (bijvoorbeeld een brief van de dienst voor pleegzorg). Het vonnis van de jeugdrechtbank mag niet aan de school worden bezorgd: het publiek maken van de identiteit van een minderjarige onder de jeugdrechtbank is immers strafbaar.

Wanneer een inschrijving door de ouder(s) betwist wordt, weegt hun ouderlijk gezag door en kan de inschrijving niet doorgaan. De minderjarige mag zelf niet beslissen. Als bemiddeling door de dienst voor pleegzorg of het CLB niet tot een akkoord leidt, kunnen pleegzorgers de familierechtbank contacteren. De familierechter beslist dan, in plaats van de ouders, in het belang van het kind.

Inschrijving in het midden van een schooljaar

Recent werd een parlementaire vraag gesteld over het inschrijven van pleegkinderen in ‘overcapaciteit’. Kinderen die (door de jeugdrechter) uit huis zijn geplaatst, kunnen in overtal worden opgenomen in scholen, maar dat is niet verplicht.

Minister Weyts stelde in zijn antwoord op die parlementaire vraag dat er regelmatig vragen zijn over de inschrijving van pleegkinderen doorheen het schooljaar en dat scholen daar niet altijd op willen ingaan. Minister Weyts zei ook: “Het Vlaams Parlement heeft het Inschrijvingsdecreet van 17 mei 2019 uitgesteld. Het is de bedoeling om volgend jaar (2020, red.) al aan de slag te gaan met de nieuwe regelgeving en dat we dan ook bekijken hoe we de kwestie van de pleegkinderen zo goed mogelijk kunnen opnemen in vernieuwde regelgeving.”

Corona gooide in die timing helaas roet in het eten, waardoor er nog geen nieuwe regels zijn.

Bronnen

Art. 387quater e.v. Burgerlijk Wetboek

Artikel 3, 41° van het decreet basisonderwijs van 25 februari 1997 https://data-onderwijs.vlaanderen.be/edulex/document.aspx?docid=12254#135287

Art. 3, 32° van de Codex secundair onderwijs https://codex.vlaanderen.be/PrintDocument.ashx?id=1020342&datum=&geannoteerd=true&print=false

https://www.watwat.be/studiekeuze/mag-ik-zelf-mijn-studierichting-kiezen-doen-mijn-ouders-dat

https://www.keki.be/nl/onderzoek-en-beleid/het-belang-van-het-kind

Commissie voor Onderwijs donderdag 12 december 2019, Vraag 378 (2019-2020) om uitleg over pleegkinderen die plots van school veranderen van Katrien Schryvers aan minister Ben Weyts https://www.vlaamsparlement.be/commissies/commissievergaderingen/1347885/verslag/1351164

Andere interessante artikels

Beschermende en risicofactoren voor de ontwikkeling van pleegkinderen

Opvoeden

Deze nieuwsbrief gaat in op de beschermende en risicofactoren die de ontwikkeling van pleegkinderen kunnen beïnvloeden.

Jaarverslag Pleegzorg West-Vlaanderen

Pleegzorg in cijfers

Elk jaar blikken we in ons jaarbeeld terug op het afgelopen werkjaar.